Szanowni Państwo,

Czy używanie wyrazu w książce „iż” jako zastępstwo dla „że” jest dobrym pomysłem?

Pozdrawiam.

Dzień dobry,
Chciałem zapytać, czy poprawne jest stosowanie we współczesnej mowie (np. w wypowiedziach polityków przed kamerami) spójników iż oraz iżby samodzielnie, tj. w celach innych niż uniknięcie powtórzenia spójnika że oraz żeby (aby).
Z poważaniem,
Piotr Gach

Moją wątpliwość budzi używanie dwóch określeń, które wydają mi się niepoprawne. Zdaje się, że ich popularność zaczęła się wraz z emisją pewnego telewizyjnego programu muzyczno-rozrywkowego. Chodzi mi o „Jestem na tak’’ i „Jestem na nie’’, używane zamiast „Jestem za’’ i „Jestem przeciw’’. Bycie na tak/nie wygląda mi na nowomowę. Czy jednak jest akceptowalne?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

W jednym z popularnych w Polsce filmów na pytanie jednej z postaci Jak to jest być skrybą, dobrze? pada odpowiedź Wie pan, moim zdaniem nie ma tak, że dobrze albo że niedobrze.
Fani tegoż filmu są podzieleni w sprawie zapisu tej odpowiedzi – jedni twierdzą, iż powinno się pisać niedobrze, a drudzy, że nie dobrze. Pytanie brzmi – jaki jest poprawny zapis partykuły nie w kontekście zadanego pytania w słowie niedobrze? Nie powinno być razem czy osobno?

Dzień dobry!
Mój problem jest następujący – zastanawiam się nad poprawnością zdania: „Informacji mnóstwo, także od razu przechodzę do meritum:)”. Jak powinno być pisane w tym kontekście słowo także – razem czy oddzielnie?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę miłego dnia
Katarzyna Mróz

W trakcie dyskusji z moją Szefową spotkałam się ze stwierdzeniem, że sformułowanie ze względu na fakt, iż… jest niepoprawne, gdyż jest kalką z języka angielskiego (due to the fact that…). Czy tak jest w istocie? W mojej opinii wspomniana forma jest poprawna, a semantyczna zbieżność jest raczej przypadkowa.

Z góry dziękuję za rozwianie wątpliwości.

Szanowni Państwo,
jak łatwo dostać się do formularza pytań! Żądni wiedzy czytelnicy chyba mają jeszcze wakacje, tak że przybywam z nurtującym mnie pytaniem.
No właśnie. Czy w zdaniu wyżej zasadne byłoby użycie słowa także pisanego łącznie? Wątpię, bo jest to synonim słowa również, a nie a więc, ale formy łącznej używają WSZYSCY! – wysoko wykształceni wykonawcy najróżniejszych zawodów, studenci polonistyki, nawet ich wykładowcy.. także/tak że można zgłupieć. Proszę o rozstrzygnięcie.

Szanowni Państwo,
państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.

Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
Anna

W przypadku zwrotów takich jak chyba że, mimo że itp. przecinek powinno stawiać się przed całym wyrażeniem. Mam jednak nieraz problemy z zastosowaniem tej reguły w innych, podobnych (przynajmniej w moim odczuciu) przypadkach. Czy istnieje jakiś zbiór tego typu wyrazów albo zasada w teorii, która by to omawiała?

Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
Z pozdrowieniami
Stanisław Danecki